W Sztokholmie powstał ogród komunalny, który stał się ważnym punktem na mapie miasta. Można uczyć się tam ogrodnictwa, kupować wyhodowane na miejscu ekologiczne warzywa oraz uczestniczyć w ciekawych wydarzeniach kulturalnych.
Ogrody komunalne (społeczne, wspólnotowe) to ogrody uprawiane wspólnie przez wielu ludzi. Są one tworzone przez nieformalne grupy pasjonatów, stowarzyszenia i organizacje (np szkoły, uczelnie). Ogrody komunalne mają różne cele i sposoby organizacji. Często zakłada się je by integrować daną społeczność, prowadzić działania edukacyjne, zapewnić dostęp do tanich, ekologicznych warzyw, umożliwić mieszkańcom miasta kontakt z naturą. Ogród może być zarządzany i uprawiany tylko przez wolontariuszy lub też mogą być w nim zatrudnieni ludzie zajmujący się organizacją pracy, edukacją, wykonujący trudniejsze zadania. Ogrody komunalne bywają zorganizowane w różny sposób. W jednym z wariantów każdy użytkownik uprawia „swój" mały kawałek ziemi i dysponuje pochodzącymi z niego plonami. Inna możliwość jest taka, że ogród pomyślany jest jako całość, który wspólnie prowadzą użytkownicy.
Jedną z przeszkód w założeniu ogrodu komunalnego jest brak odpowiedniego miejsca, w którym mógłby się znajdować. Wolne przestrzenie w miastach to często tereny, które musiałby zostać zrekultywowane, zanim możnaby na nich uprawiać rośliny jadalne, na co nie ma środków. Często też dany teren jest dostępny tylko przez jakiś czas, zanim zostanie przeznaczony pod zaplanowaną inwestycję. Odpowiedzią na te trudności jest tworzenie ogrodów tymczasowych, zakładanych w pojemnikach z ziemią, które w razie potrzeby mogą zostać przeniesione w inne miejsce.
Ciekawym przykładem tymczasowego ogrodu komunalnego, który stał się ważnym punktem na mapie swojego miasta, jest Trädgård på spåret (Ogród na torach) w Sztokholmie. Ogród ten jest położony w niegdyś nieuczęszczanej części jednej z centralnych dzielnic miasta - Södermalm. Ogród na torach znajduje się na terenie nieużywanej bocznicy kolejowej, w miejscu gdzie w przyszłości mają stanąć budynki. Ogród prowadzi stowarzyszenie, które namówiło miasto na udostępnienie tego terenu. W skład Trädgård på spåret wchodzi ogród warzywny, kafejka, ekobazarek oraz ośrodek edukacyjny.
Na terenie ogrodu, warzywa i owoce rosną w skrzynkach, workach po ryżu i donicach. Użytkownicy nie mają „swoich” skrzynek, ogród stanowi całość. W znajdującej się na terenie ogrodu kafejce można m.in. zjeść sałatkę zrobioną z warzyw z ogrodu. W kawiarni można również wypożyczać książki o ogrodnictwie, jedzeniu oraz zielonym dizajnie. Odbywają się tam warsztaty, wykłady, teatrzyki dla dzieci, pokazy kina plenerowego, organizowane jest forum służące rozwijaniu koncepcji ogrodu i innych pomysłów związanych z ekologią. Znajdujący się na terenie ogrodu ośrodek edukacyjny uczy ogrodnictwa. Zawsze obecna jest tam osoba, która radzi jak uprawiać warzywa, pokazuje jak wykonywać poszczególne prace. Na skrzynkach z warzywami znajdują się opisy roślin i sposobu ich uprawy. Szkoły i przedszkola mogą na terenie ogrodu założyć ogródki, które uprawiają dzieci. W ogrodzie można kupić wyhodowane na miejcu owoce i warzywa oraz miód ze znajdujących się w tam uli, jak również ekologiczne produkty pochodzące z innych miejsc. Dostępne są również skrzynki z posadzonymi warzywami i ziołami, doniczki, sadzonki roślin itp.
Z ogrodu można korzystać w różny sposób. Każdy może tam przychodzić i wykonywać prace ogrodnicze, kupować warzywa i przyrządzane z nich dania po cenie rynkowej oraz robić zakupy w sklepie ogrodniczym. Członkowie stowarzyszenia, płacący coroczne niewysokie składki, mogą wpływać na kształt ogrodu (brać udział w rocznym zgromadzeniu i głosować), pracować w ogrodzie, kupować warzywa oraz posiłki w kafejce po niższej cenie oraz uczestniczyć w warsztatach, wykładach i innych wydarzeniach. Ogród można wspierać poprzez fundowanie skrzynek z warzywami. To właśnie dzięki sponsorom jest ich w ogrodzie tak dużo. Można również zostać partnerem biznesowym ogrodu - sprzedawać ekologiczne jedzenie na bazarku, produkty w sklepie ogrodniczym, prowadzić warsztaty oraz inne imprezy.
Sztokholmski Ogród na torach odniósł duży sukces i jest miejscem chętnie odwiedzanym przez mieszkańców miasta. Inicjatywa ta może stać się inspiracją dla tworzenia następnych tego typu miejsc na terenach innych miast, również polskich.
Z ogrodu można korzystać w różny sposób. Każdy może tam przychodzić i wykonywać prace ogrodnicze, kupować warzywa i przyrządzane z nich dania po cenie rynkowej oraz robić zakupy w sklepie ogrodniczym. Członkowie stowarzyszenia, płacący coroczne niewysokie składki, mogą wpływać na kształt ogrodu (brać udział w rocznym zgromadzeniu i głosować), pracować w ogrodzie, kupować warzywa oraz posiłki w kafejce po niższej cenie oraz uczestniczyć w warsztatach, wykładach i innych wydarzeniach. Ogród można wspierać poprzez fundowanie skrzynek z warzywami. To właśnie dzięki sponsorom jest ich w ogrodzie tak dużo. Można również zostać partnerem biznesowym ogrodu - sprzedawać ekologiczne jedzenie na bazarku, produkty w sklepie ogrodniczym, prowadzić warsztaty oraz inne imprezy.
Sztokholmski Ogród na torach odniósł duży sukces i jest miejscem chętnie odwiedzanym przez mieszkańców miasta. Inicjatywa ta może stać się inspiracją dla tworzenia następnych tego typu miejsc na terenach innych miast, również polskich.
Joanna Sanecka
